Locaties

Verscholen parels in het centrum van Leiden

Hofjes: verscholen woongemeenschappen die bestaan uit een aantal kleine huisjes rondom een gezamenlijke binnenplaats- of tuin, met maar één in- en uitgang. De Leidse binnenstad telt in totaal 35 hofjes, waarvan de eerste in 1503 werd opgericht. Hofjes hebben een historisch verleden, waarbij de mensen die daar woonden (en wonen) zich afschermen van het drukke verkeer in de stad. In ruim 25 van deze hofjes vinden dit jaar de Leidse Hofjes Concerten plaats! Daarnaast zijn er extra optredens op een aantal binnenlocaties én een aantal (gratis toegankelijke) buitenlocaties.

Koop tickets
Bekijk de plattegrond

Locatie:
Hoefstraat 12
2312 PS Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Barend van Namenshof

Het Barend van Namenshof bestaat sinds 1730. De handelaar Barend Van Namen had in zijn testament vastgelegd dat een deel van zijn kapitaal belegd zou worden in een hofje met woningen voor echtparen van vijftig en ouder. Het oorspronkelijke hofje bestond uit een steeg met aan iedere kant zes huisjes. In 1788 voegden de regenten de poort aan de Hoefstraat toe. In 1915 is het hofje volledig gesloopt en nieuw opgebouwd. Door de voorname indruk die het daarna kreeg, wordt het ook wel ‘villahof’ genoemd. Dit hofje heeft een regentenkamer en de status rijksmonument. 

Locatie:
Levendaal 109-111
2311 JG Leiden

Beperkt toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Bethlehemshof

Het Bethlehemshof is in 1630 gesticht door de Leidse koopman Gerrit Frankens van Hoogmade, die ook de naam van het hofje koos. In 1701 sloten de doopsgezinden van dit hofje zich aan bij het hofje De Houcksteen gelegen aan de Levendaal, maar het bestuur bleef nog gescheiden. In 1811 werden om financiële redenen de beide hofjes samengevoegd onder de naam Bethlehem. In 1897 werd het gedeelte aan de Levendaal voorzien van een eigentijdse gevel met een bovenverdieping en het hofje werd in 1978 volledig gerestaureerd.

Locatie:
Papengracht 16
2311 TZ Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Brouchovenshof

Het Brouchovenshof is een initiatief van Anna van Brouchoven. Zij vroeg haar broer Jacob om een paar huisjes gratis te laten bewonen door arme bejaarden. Jacob respecteerde die wens van zijn zus en stichtte een hofje. Rond 1640 werd er begonnen met de bouw. Het hofje bestond uit twaalf nieuwe huisjes plus twee huisjes die Anna van Brouchoven had nagelaten. Destijds waren de huisjes één verdieping hoog, pas aan het einde van de 18e eeuw werd er een tweede bouwlaag aangebracht. Het poortgebouw toont nog altijd de initialen van Anna en Jacob van Brouchoven.

Locatie:
Oude Vest 15
2312 XN Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Coninckshof

Het achttiende-eeuwse Coninckshof draagt de naam van Caecilia Coninck en heeft sinds 1968 de status rijksmonument. Toen dit hofje werd gesticht in 1773 telde het zes huizen. Tegenwoordig telt het twaalf woningen en een poortgebouw met daarin een mooie regentenkamer. In het poortgebouw bevindt zich de dertiende woning van het hofje, maar deze ruimte volstaat naar hedendaagse maatstaven niet als woning. Doorgaans wordt het (deels) verhuurd als bedrijfsruimte. In de fraai aangelegde tuin staat een hardstenen pomp.

Locatie:
Doelensteeg 7
2311 CT Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Eva van Hoogeveenhof

Eva van Hoogeveen stamde uit een zeer voorname familie en beschikte over heel wat kapitaal. Waarschijnlijk wilde zij huisvesting bieden aan vrouwen zoals zijzelf (ongetrouwde vrouwen of weduwen) die niet zoveel geld hadden als zij. Na haar dood in 1652 kochten de executeurs testamentair een aantal bouwpercelen. Op het middenterrein werden twee rijen van zes huisjes gebouwd in 1654/1655, terwijl de poort aan de Doelensteeg pas in 1659 werd gerealiseerd. De poort toont haar familiewapen, een schaap, dat ook terugkomt op de pomp op de binnenplaats.

Locatie:
Doezastraat 1A
2311 GZ Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Heilige Geesthofje

Cornelis Sprongh van Hoogmade stichtte in 1690 een hofje aan de Breestraat, naast zijn eigen woning. Zijn woning bevatte een gevelsteen met een duif, wat een verwijzing naar de Heilige Geest was. Het hofje dat hij stichtte, bood woonruimte aan zeven oude vrouwen en het werd kort na zijn overlijden in 1706 in gebruik genomen. In 1850-1852 werd het hofje verplaatst naar de huidige locatie, aan wat toen nog de Koepoortsgracht heette. Ook hier bevindt zich een gevelsteen met een duif boven de ingang.

Locatie:
Oude Vest 159
2312 XW Leiden

Beperkt toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Hof Meermansburg

In de Middeleeuwen stond op de plek van Hof Meermansburg een klooster. Dit werd in 1596 vervangen door een complex van 63 kleine rug-aan-rug arbeiderswoningen. Deze waren in 1680 zo bouwvallig geworden dat Maerten Meerman de woningen liet afbreken om er een hof te bouwen. Dit hof heeft een prachtige regentenkamer en op de binnenplaats ziet u de waterpomp met als bekroning een burcht met daarop een meerman. Dit is een verwijzing naar de stichters Helena Verburg en Maerten Meerman. In 1977-1979 werd het hof ingrijpend gerestaureerd.

Locatie:
Oude Vest 159A
2312 XW Leiden

Hof Meermansburg Regentenkamer

De regentenkamer in het poortgebouw is een van de pronkstukken van het Meermansburghof. Regenten komen al decennia lang in deze kamer bijeen voor het uitoefenen van hun bestuurstaak. De inrichting en aankleding zijn in grote mate intact gebleven, al is de moderniteit er niet geheel aan voorbijgegaan. Bijzonder is de collectie portretten die in de Regentenkamer hangt. Deze betreft voornamelijk vroegere regenten van het Hof uit de 17e en 18e eeuw. Helaas is niet van alle geportretteerden bekend wie er wordt afgebeeld.

Locatie:
Doezastraat 1B
2311 GZ Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Cultuurzaal van Sijthoff

Sijthoff is een trefpunt waarbij cultuur, ontmoeting, biologisch en duurzaam de uitgangspunten zijn. In het voorste gedeelte van het pand aan Doezastraat 1B bevindt zich lunchroom Hof van Sijthoff. Het is een leer-werkbedrijf waar mensen met een beperking worden opgeleid om eventueel door te stromen naar een andere (horeca-)baan. Achter de lunchroom is de Cultuurzaal te vinden in de voormalige drukkerij van A.W. Sijthoff’s Uitgeversmaatschappij. Het is de plek waar de activiteiten, georganiseerd door Sijthoff Cultuur, plaatsvinden: iedere maand een andere expositie en wekelijks lezingen, klassieke-, jazz- en wereldconcerten, filmavonden, workshops en cursussen. Tevens wordt deze zaal verhuurd voor culturele activiteiten van derden.

Locatie:
Pieterskerkhof 10
2311 SV Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Jean Michelhof

De Jean Michelhof, ook wel Jan Michielshof genoemd, bevindt zich recht tegenover de Lokhorstkerk. Het hofje is in 1687 gesticht door Catharina Geschier, weduwe van Jan Michielsz. Het kinderloze echtpaar had afgesproken dat de langstlevende van hen een hofje zou stichten. Ze hadden hiervoor al verschillende huisjes gekocht. Na haar overlijden werd aan de bouw van het hofje begonnen. De uitvoerders van het testament verbouwden de bestaande huisjes voor het nieuwe doel, waardoor het hofje zijn kenmerkende rommelige karakter kreeg. Geen twee huisjes waren gelijk van bouw.

Locatie:
Kloksteeg 21
2311 SK Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Jean Pesijnhof

Jean Pesijn was een uit Noord-Frankrijk afkomstige vluchteling. Nadat hun enige dochter overleden was tijdens een pestepidemie in 1655, besloten zijn vrouw Marie de Lannoy en hij een hofje te stichten. Na de dood van Jean kocht Marie enkele huisjes in de Engelse poort aan de Kloksteeg. Die poort heette zo omdat hij kort na 1611 gebouwd werd door enkele leden van de groep Engelsen rond ds. John Robinson. Deze groep zou later bekendheid krijgen onder de naam Pilgrims, de stichters van een van de oudste en belangrijkste kolonies in Amerika.

Locatie:
Grevenstraat 16
2312 VJ Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Joost van der Lindenhof

De stichter Joost Frans van der Linden bezat bij leven aan de Marendorpse Achtergracht (nu van der Werfstraat) een poort, een soort van steegje met huizen. In 1668 liet hij deze poort bij testament na aan een nicht met de opdracht er een hofje te maken. Omdat hij weinig kapitaal naliet, verkeerden de huisjes al snel in vervallen toestand, maar dankzij een legaat van François Houttijn in 1691 kwam er geld beschikbaar waarvan de regenten van het hofje een deel gebruikten voor het opknappen van het Joost Frans van der Lindenhofje. De Joost Frans van der Lindenpoort is “gepromoveerd” tot hofje.

Locatie:
Komkommerhof 1
2311 VC Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Komkommerhof

Hoewel het predicaat ‘hof’ anders doet vermoeden, bestaat het Komkommerhof uit slechts één woning. Voor deze woning is een open binnenplaats. Volg de smalle Zegersteeg tot aan de hoek 5e Binnenvestgracht/Zegersteeg en u vindt het, in het volle zicht verscholen, Komkommerhof.

Locatie:
Hooglandse Kerkgracht 38
2312 HV Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Mierennesthofje

In de Middeleeuwen was dit het Gerrit Lams Begijnhof, dat na de Hervorming in handen van de Hervormde gemeente kwam. Die liet hier arme mensen wonen. Het woord “nest” werd vaak gebruikt voor bouwvallige achterbuurten en in een “mierennest” krioelt het natuurlijk ook nog van het leven. Daaruit leiden we af dat deze huisjes nogal overbevolkt waren. In 1731 werden de huisjes publiek geveild aan Diederik van Leyden die in in zijn testament bepaalde dat de huisjes tot een hofje omgevormd moesten worden, hetgeen zijn zoon dan ook trouw gedaan heeft.

Locatie:
Pieterskerkhof 42
2311 SN Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Pieter Gerritz. Van der Speckhof

Pieter Gerritsz. Speck of Van der Speck was een rijke timmerman. Hij werkte o.a. mee aan de bouw van de toren van de St. Stevenskerk in Nijmegen. In Leiden bezat hij tal van huizen. Als huisjesmelker moet hij zeer scherp hebben gezien hoe slecht de woonomstandigheden voor arme bejaarden vaak waren, want nog tijdens zijn leven bouwde hij zelf zijn hofje. In zijn testament van 1645 regelde hij verder de stichting. Door de beperkte omvang van het terrein bij zijn woonhuis is het hofje tamelijk klein uitgevallen. Het bestaat uit slechts acht huisjes.

Locatie:
Oude Varkenmarkt 1
2311 CT Leiden

Moeilijk toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Pieter Loridanshof

Het Pieter Loridanshofje is gebouwd op het achtererf van de vroegere herberg De Vergulde Wagen. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog vluchtte Pierre Loridan voor de Spaanse Inquisitie uit de Zuidelijke Nederlanden. Tijdens een grote pestepidemie in 1655 verloor hij familie en geloofsgenoten en besloot, bij wijze van goed werk, een hofje te stichten. Korte tijd na het maken van zijn testament werd ook hij slachtoffer van de pest. Zijn executeurs testamentair kochten de eerder genoemde herberg, waar in 1656 het hofje gebouwd werd.

Locatie:
Doezastraat 25
2311 GZ Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Sint Jacobshof

Het Sint Jacobs- of Crayenboschhofje is gesticht door Gomarus Jacobsz. van Crayenbosch, een rijke roomse koopman die op de Hooigracht woonde. In zijn testament van 1672 bepaalde hij dat er na zijn dood een hofje gebouwd moest worden. De executeurs konden wellicht in de toen al volgebouwde stad geen geschikt stuk grond of blok huizen kopen, want ze moesten zich tevreden stellen met de bouw van zes huisjes. Pas in 1883 werden er huisjes bijgebouwd en het hofje werd in 1976/1977 gerestaureerd.

Locatie:
Steenstraat 17
2312 BS Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Sint Salvatorhof

Het Sint Salvatorhofje is gesticht door priester Paulus Claesz. de Goede. Hij stamde uit een rijk Leids geslacht dat niet met de Hervorming mee wilde gaan, maar streng katholiek bleef. In zijn testament bepaalde hij dat er een hofje voor vrouwen gesticht moest worden. Na zijn dood kochten zijn executeurs testamentair een oude kaatsbaan en bouwden op het terrein een complex van twaalf huisjes. Opvallend zijn de spitse bogen boven de ramen, omdat dit zelden in Nederland voorkomt. De oorspronkelijke bouw was in 1639 klaar en de laatste restauraties werden in 1978/1979 en in 1991 uitgevoerd.

Locatie:
Vierde Binnenvestgracht 7
2311 NG Leiden

Beperkt toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Tevelingshof

Het Tevelingshofje werd gesticht in 1655 en gebouwd in 1666, in opdracht van de Leidse kooplieden Jacob en Charles Tevel. Charles Tevel liet tijdens de pestepidemie van 1655 in zijn testament vastleggen dat Jacob na zijn dood een hofje moest bouwen met twaalf huisjes voor kinderloze echtparen ouder dan 20. Jacob en zijn vrouw lieten dit later uitbreiden tot twintig huisjes. In de Regentenkamer boven de poort hangen de portretten van de stichters. De houten pomp op de binnenplaats is aan de bovenkant om en om versierd met twee wapens van de eerste regenten en twee florale motieven.

Locatie:
Langegracht 49
2312 PJ Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Van Assendelftshof

Het Van Assendelfthof (ofwel Hof van Bartholomeus van Assendelft) is gesticht in 1624 bij testament van houthandelaar Bartholomeus Willemszn. van Assendelft. Hij was de weduwnaar van Geertruyd Pieterdr. van der Werff. Dit testament werd pas in 1681 uitgevoerd. Er stond in dat er 15 huisjes gekocht of gebouwd moesten worden, bestemd voor onvermogende huisgezinnen. In de 20e eeuw heeft het hofje enige tijd leeg gestaan en is het in gebruik geweest door een nabijgelegen destilleerderij. In 1974 werd het ingrijpend gerestaureerd.

Locatie:
Pieterskerkgracht 9a
2311 SZ Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Ars Aemula Naturae

Ars Aemula Naturae (“de kunst wedijvert met de natuur”) is een kunstenaarsvereniging die in 1694 is opgericht door Willem van Mieris en Carel de Moor als het ‘Leids schilder- en tekengenootschap’. Het doel was ‘beeldend kunstenaars de gelegenheid bieden zich verder te bekwamen in hun vak’ en ‘het verspreiden van kennis van beeldende kunst in Leiden en omgeving’. Beide doelen zijn hier nog altijd van toepassing.

Locatie:
Van der Sterrepad 5
2312 EK Leiden

De Burcht

De Burcht van Leiden is een van de oudste nog bestaande voorbeelden van een burcht in Nederland. De Burcht staat op een motte, een kunstmatige heuvel, en maakte deel uit van een zogenaamd motte kasteel. Bovenop de heuvel stond een ronde muur en een, tegenwoordig verdwenen, toren. Al in de veertiende eeuw verloor de Burcht zijn militaire functie. Deze mooie plek is één van de bekendste locaties van Leiden. Na het beklimmen van de vele treden wacht er een prachtig uitzicht over de stad.

Locatie:
Pieterskerkstraat 1
2311 SV Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Lokhorstkerk

Het terrein waarop de Lokhorstkerk staat, grenzend aan de laat-middeleeuwse Pieterskerk, maakte in de middeleeuwen deel uit van een terrein dat aan de graven van Holland toebehoorde. In de 16e eeuw stond hier het Huis Lockhorst, van de familie die verbonden was aan het kasteel Lockhorst in Leusden. Rond 1600 werd dit huis gesloopt en werd het terrein verkaveld. Tot 1795 diende het gebouw als schuilkerk en er is dan ook geen kerktoren, maar wel een ingangsgebouw waardoor de kerk niet direct te zien is vanaf de Pieterskerkstraat.

Locatie:
Pieterskerkgracht 15
2311 SZ Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Plein voor de Latijnse School

De Latijnse school was de voorloper van het tegenwoordige gymnasium en was bedoeld als vooropleiding voor de universiteit. Er werd alleen in Latijn lesgegeven en gesproken. Rembrandt van Rijn was zeven jaar toen hij naar de Latijnse School van Leiden ging. Dit is de plek waar hij, onder andere, zijn eerste schetsen leerde maken.

Locatie:
Haarlemmerstraat 110
2312 GD Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Hartebrugkerk

De Hartebrugkerk is een beeldbepalend monument in de binnenstad van Leiden. De kerk heet officieel: ‘Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen’, maar in het algemeen spreekt men over de Hartebrugkerk. Deze naam verwijst naar de brug die hier vroeger in de Haarlemmerstraat over de inmiddels gedempte Mare lag. Op de plek waar de kerk nu staat, was tot 1760 een brouwerij “Het Witte Hart”. Het opschrift op de voorgevel luidt: ‘ Hic domus Dei est et porta coeli’, ’Hier is het huis van God en de poort van de hemel’. Op de voorgevel staat behalve de bovengenoemde tekst ook het Alziend Oog. Dit symboliseert de alomtegenwoordigheid van God.

Locatie:
Koppenhinksteeg 13
2312 HX Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers via de ingang aan de parkeerplaats Kaasmarkt

Gymzaal Kaasmarktschool

Het gebouw van de Kaasmarktschool ziet er vanaf de parkeerplaats uit als een bruin/grijs kantoorpand. In 1909 werd deze school feestelijk geopend, maar inmiddels worden hier al jaren geen kinderen meer opgeleid. De Kaasmarktschool is sinds 1985 een kunstverzamelgebouw. Aan de zijkant van het gebouw is de deur die naar het oude schoolplein leidt. Bij het betreden van het gebouw is een lange gang zichtbaar die uitkomt op de oude gymzaal.

Op dit moment wordt er hard aan gewerkt om de Kaasmarktschool weer in zijn glorie te herstellen. Dit door het als “Stadsatelier aan de Kaasmarkt” om te toveren tot een cultureel hart in het centrum van Leiden. Meer over deze plannen: stadsatelieraandekaasmarkt.nl

Locatie:
Kloksteeg
2311 SL Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Pieterskerkplein

De grootste pleinruimte van het Pieterskerkhof, het Pieterskerkplein, bevindt zich aan de westkant van de kerk. Dit is de zijde waar ooit de toren stond. Aan deze pleinruimte ligt ook het Gravensteen, de voormalige stadsgevangenis, dat aan de andere zijde aan het Gerecht ligt. Totdat ruimte werd gemaakt op de bolwerken was het Pieterskerkhof in gebruik als begraafplaats. De graven werden hier halverwege de 17e eeuw geruimd.

Locatie:
Nieuwstraat 20
2312 KC Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Hooglandse Kerkplein

Het Hooglandse Kerkplein is een prachtig plein waar elk jaar meerdere evenementen worden gehouden. Op het plein staat de Hooglandse Kerk, een gotisch kerkgebouw. Doordat het schip en de toren lager zijn dan het koor en het transept, heeft de kerk een zeer karakteristiek silhouet. De Hooglandse Kerk is in gebruik bij de Protestantse Kerk in Nederland.

Locatie:
Hooglandse Kerkgracht
2312 HV Leiden

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Hooglandse Kerkgracht

De Hooglandse Kerkgracht is een straat en voormalige gracht in de binnenstad van Leiden. De straat loopt tussen de Oude Rijn vanaf de Kerkbrug zuidelijk richting de Hooglandse Kerk, waarnaar de straat vernoemd is, tot aan de Nieuwstraat. Aan deze straat bevinden zich verschillende rijksmonumenten. Bovendien is de straat gekenmerkt als een beschermd stadsgezicht. In 2004 werd de straat in het kader van het project ‘Binnenste Beter’ geheel heringericht, waarbij de parkeerplaatsen in de middenberm verdwenen en het geheel een autoluw karakter kreeg.

Locatie:
Langebrug
2311 TJ Leiden

De poort bevindt zich tussen nummers 99 en 101

Gekroonde Liefdepoort

Leids kamerkoor Het Zingend Hart, neemt u tijdens de Leidse Hofjesconcerten 2022 mee op een wandeling door de stad, zoals Mahler en Freud die op 26 augustus 1910 hebben gelopen. Deze wandeling zal driemaal op zaterdag en tweemaal op zondag plaatsvinden en start bij de Gekroonde Liefdepoort aan de Langebrug. Het koor zal muziek uit de tijd van Mahler ten gehore brengen: van Diepenbrock, van Mendelssohn, en een bewerking van een stuk van Mahler zelf (Mahler heeft immers niets voor kamerkoor geschreven). Aangevuld met o.a. straatmelodieën en muziek van Mozart, die Mahler zeer waardeerde.

Credits gebruikte afbeeldingen

Isobel Warmelink, Young Trombone Collective, William Rutten, Sjaak Verboom, Julia Rusanovsky, Hans Kleijn, Julek Warszawski, Ray Hartman, Annet Besemer, Ed Alofsen, Kees Hummel, Emile van Aelst, Merlijn Doomernik, Daan van den Ende, Gerard Drukker, Aimée Streefkerk, Bram van Haastrecht, Niels Mulder, Foppe Schutte, Photographs to the Max, Stefan Heijdendaal, Hubert Roza, Jan Penninkhof, André Seesink, Eduardus Lee, Jasper van Gheluwe, Vivianne Werkhoven, Marco Borgreve, Stefan van der Houten, Edwin Huizing, Piet Gispen, Charlotte Akkermans, Wikimedia, Simone van Olst, Vera Wandelt, Jacob Timmermans, Viviënne Aerts, Sophie Jansen, Erfgoed Leiden en Omstreken, Indebuurt Leiden, Vera de Kock, Tripadvisor, Kattenkruid en Mijn Stambomen.

Contact

Annet Besemer
hofjesconcerten.annet@gmail.com

Kort Rapenburg 9, 2311GC Leiden

KVK: 55799531